Czy kierujesz się logiką przy wyborze leczenia?
Pytanie wydaje się proste, i większość od razu stwierdzi, że tak - ale warto wcześniej poznać kilka błędów poznawczych, które wszyscy popełniamy.
Błędy te czasem stoją za wyborem metod leczenia - stąd dobrze wiedzieć, jak można nieświadomie popełniać lapsusy myślowe.
1)
Efekt autorytetu – poleganie wyłącznie na autorytecie. Jeżeli raz wybierzemy sobie autorytet - mniej lub bardziej celowo - lubimy się go trzymać. Ot, ludzka natura.
Przykład:
Jerzy Zięba tak powiedział, ufam mu, tak musi być.
2)
Efekt czystej ekspozycji – wytworzenie pozytywnej opinii czy oceny obiektu pod wpływem samego zwiększenia liczby kontaktów z tym obiektem.
Przykład:
Wszyscy mi mówią, że sok z buraków poprawia wyniki krwi - to może to prawda?
3)
Efekt potwierdzenia – tendencja do poszukiwania wyłącznie faktów potwierdzających posiadaną opinię, a nie weryfikujących ją.
Efekt zaprzeczania – tendencja do krytycznego weryfikowania informacji, które zaprzeczają dotychczasowym opiniom, przy jednoczesnym bezkrytycznym akceptowaniu informacji, które je potwierdzają.
Przykład:
Uważam, że szczepienia szkodzą, więc mimo setek dobrze przeprowadzonych badań i dowodów empirycznych za szczepieniami (np. eliminacja niektórych chorób), wybieram kilka nierzetelnych, zdyskredytowanych badań i "chłopską logikę" - bo one potwierdzają moje przekonania.
4)
Efekt przywiązania – korzystanie ze zbyt mało różnorodnych źródeł informacji.
Przykład: chyba nie trzeba ;-)
5)
Efekt skupienia – błąd w ocenie wynikający ze zwracania nadmiernej uwagi na jeden aspekt i ignorowania innych aspektów.
Przykład:
Będę wymiotować po chemioterapii, wypadną mi włosy - więc nie chcę chemioterapii.
6)
Złudzenie kontroli – przekonanie o możliwości wpływania na sytuacje, na które w rzeczywistości żadnego wpływu się nie ma.
Przykład:
Jeśli będę myśleć pozytywnie i trzymać się diety, guz sam się zmniejszy i operacja będzie niepotrzebna.
7)
Efekt przekonania – ocenianie poprawności argumentacji na podstawie zgodności konkluzji z własnymi opiniami, zamiast na podstawie faktycznej logiczności argumentów.
Przykład: nie wymaga...
Oraz, bo bardzo ważne dla każdego:
Efekt Krugera-Dunninga – w psychologii zjawisko polegające na tym, że o
soby niewykwalifikowane w jakiejś dziedzinie życia mają tendencję do przeceniania swoich umiejętności w tej dziedzinie, podczas gdy osoby wysoko wykwalifikowane mają tendencję do zaniżania oceny swoich umiejętności.
Kruger i Dunning zwrócili uwagę na liczne wcześniejsze badania, które zdają się sugerować, że w przypadku zdolności tak różnorodnych jak obsługa pojazdów mechanicznych, gra w szachy czy tenisa, „ignorancja częściej jest przyczyną pewności siebie, niż wiedza”.
W przypadku zdolności, którą każdy może posiąść w większym lub mniejszym stopniu:
Osoby niekompetentne zwykły przeceniać swój własny poziom zdolności.
Osoby niekompetentne nie potrafią ocenić prawdziwego poziomu zdolności u innych.
Osoby niekompetentne nie potrafią ocenić prawdziwego poziomu swoich zdolności.
Jeśli mogą być przeszkolone, aby znacznie poprawić swoje osiągnięcia, osoby te potrafią zauważyć i przyjąć do świadomości swoją wcześniejszą niekompetencję.
Warto analizować, jak analizujemy rzeczywistość - by oszczędzić sobie problemów
Pozdrawiam!
Mapa forum
Formularz kontaktowy
FAQ
Grupy
Album
Rejestracja
Zaloguj
